De bolderik vind je in graanakkers
Bolderik ? Veel mensen kennen deze plant niet. Is ook niet vreemd, want de bolderik staat in Nederland op de Rode Lijst en dat zegt genoeg. Officieel is de bolderik een zeldzame plant. In zijn natuurlijke biotoop, de graanakker, is de plant vrijwel verdwenen toen de graanboeren overgingen op `geschoond` zaaigoed. Het laatst was deze akkerbloem nog te vinden in zuidelijk Limburg. Door zaaizaadselectie verdween een opvallende plant uit de graanakkers. Of toch niet ?
De bolderik is viltig behaard
Comeback
De laatste jaren is de bolderik namelijk bezig met een comeback. Weliswaar wat gekunsteld, maar toch. Spontaan zal de bolderik, net als zijn maatjes korenbloem en klaproos, veel moeite hebben om in de graanakker voor wat kleur te zorgen. We kunnen deze akkerkruiden wel een handje helpen. In akkerranden en natuurakkers worden bloemenmengsels gezaaid die o.a. zaden van de bolderik bevatten. Er zijn bedrijven waar je tegen een redelijke vergoeding een zakje bolderikzaden kunt kopen. Zo krijgen we deze mooie opvallende bloemen terug in de akker. Tijdens een wandeling door het Reestdal kom je natuurakkers en akkerranden tegen met daarin bloeiende bolderik.
Bolderik in de winterrogge
Giftige zaden
De bolderik is een prachtige plant om te zien. Je herkent hem aan de onvertakte, rechtopstaande bloeistengel en smalle bladeren met een spitse top. De stengel is viltig behaard. En dan natuurlijk die prachtige lila bloem ! Erg mooi is de kelk. De lange spitse kelkblaadjes steken een heel eind buiten de bloem uit. Maar zoals wel vaker het geval is… schoonheid kan verraderlijk zijn. De bolderik heeft de naam giftig te zijn. Niet zozeer de bloem, dan wel de zaden. Bij het oogsten van de graankorrels gingen vroeger de zaadjes van de akkerbloemen mee. Ook die van de bolderik. Dat leverde narigheid op : meelvergiftiging , een probleem dat we tegenwoordig niet meer kennen.
Verkeerde bloemenmengsels
In veel winkels liggen ze: zakjes met bijenbloemen. Erg geschikt voor een overhoekje in de (groente)tuin. Het zaaigoed levert ook vaak een mooi kleurrijk resultaat op. Vaak zitten in die mengsels zaden die niet afkomstig zijn van onze inheemse flora. Dat levert voor insecten een probleem op. Ze kennen de plant niet of ze kunnen er niets mee. De beste mengsels zijn samengesteld uit zaden van inheemse wilde planten, afkomstig uit onze eigen flora waar insecten al eeuwen lang een relatie mee hebben. De Vlinderstichting waarschuwde in 2015 al voor ‘çarnavalsmengsels’ en kwam met het advies om toch vooral te kiezen voor inheemse mengsels. Op haar website besteedt ook het biologische bedrijf Cruydthoeck hier aandacht aan. In sommige “verkeerde’ mengsels komt de Oosterse bolderik voor. Deze herken je door kelkbladen die niet buiten de kroonbladen uitsteken en door zwarte punten op de kroonbladen. De kleur is blauw.
Betrouwbare mengsels met inheemse akkerplanten koop je o.a.bij :
Bolderik met ganzenbloemen in de natuurakker
Hoe kunt u nou aanraden de bloemen “een handje te helpen” en weer te zaaien langs de akkers, als de giftige zaden tussen het graan problemen voor de gezondheid opleveren?
Ivon
Dag Yvon,
Bedankt voor je reactie.
Ik vind dat een goede vraag. Hopelijk heb ik ook een goed antwoord. De graanakkers of akkerranden waar in we akkerbloemen als bolderik zaaien, worden niet geoogst. Er is dus geen gevaar voor gezondheid van mens en dier. In de winter vinden veel zoogdieren en vogels voedsel in de akkers en randen. Dat er vogels of muizen dood gaan van de zaadjes van de bolderik is mij niet bekend.
Na de winter worden de plantenresten ondergeploegd en de akker weer opnieuw ingezaaid met allerlei granen en akkerbloemen. In de zomer profiteren vooral de insecten ervan. Ik hoop, dat je tevreden bent met mijn antwoord.
vriendelijke groeten,
Jan