Het is voorjaar. De pruimenboom bijna in bloei en de tjiftjaf is weer terug !
Het voorjaar is in aantocht ! Net als een heleboel vogelsoorten. Vanuit Afrika of Zuid-Europa op weg naar ons om te doen wat er gedaan moet worden: het in stand houden van de soort. Onder al die binnenkomende vogeltjes zitten een heleboel mooie soorten met prachtige kleuren. Wat dacht je van de gekraagde roodstaart, de blauwborst of de wielewaal ? Onder vogelaars mateloos populair. Veel minder aandacht is er voor een groep onopvallende zomergasten die je bijna overal kunt zien en horen. Bescheiden gekleed in bruine, groene en lichtgele tinten. Het is een lastige groep om op naam te brengen. Om het niet te moeilijk te maken beperk ik me maar tot twee vertegenwoordigers uit dit moeilijke volkje: de fitis en de tjiftjaf.
De fitis zit vaak op een vaste zangpost
Zodra ze gaan zingen……
Heb je ze in de verrekijker, dan wil een blik op de wenkbrauwstreep en de kleur van de pootjes nog wel eens helpen. Op de website van de Vogelbescherming worden de verschillen tussen tjiftjaf en fitis erg overzichtelijk in beeld gebracht. Gelukkig doen deze vogeltjes ( de mannetjes) in het voorjaar de hele dag niets anders dan zingen en lossen dan direct het determinatieprobleem op. In hun zang zijn ze namelijk totaal verschillend ! Met je ogen dicht is het op naam brengen van dat geelbruine vogeltje een makkie ! Daar heb je helemaal geen vogelgids voor nodig.
Tjiftjaf of Zilpzalp ?
De tjiftjaf hoort bij de groep vogels die hun eigen naam roepen. Niet zo duidelijk als de koekoek en de grutto dat kunnen, maar als je goed luistert doet deze vogel dat ook. Mijn voorkeur gaat uit naar de Duitse benaming van dit vogeltje : der Zilpzalp. Deze naam past m.i. beter bij zijn roep dan het “getjiftjaf ” bij ons .
Fitis in jonge berkenopslag
Van hoog naar laag
De zang van de fitis is een heel ander verhaal. Ben je in een melancholieke bui en wil je dat een poosje vasthouden, ( soms ook wel lekker) blijf dan een poosje naar een zingende fitis luisteren. Het vogeltje zal de weemoed bij je alleen maar versterken. Het korte en steeds herhaalde riedeltje is kort en verloopt in zoete klanken van hoog naar laag. Wat tijdens het zingen op valt is dat het mannetje vaak terug komt naar dezelfde zangpost. Als fotograaf krijg je dan alle kansen om een mooie opname te maken.
Biotoop waar tjiftjaf en fitis zich thuis voelen
Waar zitten ze ?
De tjiftjaf zit bijna overal, in tuinen, parken en bosjes, het liefst met wat struweel als ondergroei. Het aantal broedparen in ons land ligt rond de 500.000, dus echt zeldzaam is dit leuke vogeltje niet. De fitis is wat kritischer. Stedelijk gebied is niet populair bij de fitis. Een paartje broedt het liefst in jonge opslag, bijvoorbeeld in duinen, heidegebieden of jonge bossen. Er is vaak veel kritiek op grootschalige boskap, maar als de kapvlakte verandert in een open gebied met boomgroepjes en struweel, is dat gunstig voor de fitis. Als opslag van bomen en struiken uit de heide wordt weggehaald ( heideschonen) zal de fitis er niet broeden. Voor een aantal vogelsoorten ( boompieper, fitis en roodborsttapuit) is het beter om op heideterreinen een aantal (jonge) bomen te laten staan. Bijvoorbeeld in groepjes.
