Eindelijk zie ik er zo uit zoals het moet zijn: een statige boom met een groene kruin.In de komende maanden draait alles om de kleur groen. Beter gezegd: alles draait om bladgroen. Mijn duizenden blaadjes zijn opgebouwd uit ontelbare cellen en in die cellen bevinden zich miljarden en miljarden bladgroenkorrels. Ik ben eigenlijk een grote suikerfabriek. Ik zal het even uitleggen. Als het licht wordt beginnen mijn machines (lees: bladgroenkorrels) te draaien en te produceren. Het product heet glucose. In de volksmond ook wel druivensuiker genoemd. Mijn bladgroenkorrels hebben voor dit productieproces veel energie nodig. Die halen ze uit het zonlicht. Dat er energie in zonlicht zit, dat heeft de mensheid inmiddels ook ontdekt. Nou, wij bomen weten dat al miljoenen jaren!
Water
Om glucose te kunnen maken heb ik ook grondstoffen nodig. Dat zijn er maar twee! Hele simpele bestanddelen zijn het: water en koolstofdioxide (beter berucht als CO2). De fijnste vertakkingen van mijn enorme wortelstelsel halen honderden liters water per dag uit de grond. Gelukkig ben ik niet afhankelijk van oppervlaktewater.
Ook al staan de sloten droog, het moet wel erg droog zijn wil ik daar last krijgen. Het water wordt door mijn wortels omhoog gedrukt de vaatbundels in. Helemaal boven in zuigen mijn bladeren het water uit die vaten. Zo heb ik overdag een constante stijgende sapstroom. De buizen die dit water vervoeren heten houtvaten. Er zijn mensen die beweren dat je met een stethoscoop het water kan horen stromen.
CO2
De andere grondstof heet koolstofdioxide. Er zit maar weinig van dit gas in de lucht: 0.04%. Dat stelt niet veel voor. Van de tienduizend luchtdeeltjes zijn dat er maar vier. Voor ons bomen zijn die deeltjes erg belangrijk. We hebben ze nodig om een glucosemolecuul op te bouwen. Tegenwoordig wordt het broeikasgas genoemd. Dat klinkt er negatief. Koolstofdioxide, voor ons onmisbaar, heeft de laatste jaren veel imagoschade opgelopen. Er kunnen wat mij betreft wel wat meer CO2 deeltjes in de lucht zitten. Ik kan ze wel gebruiken. Als mensen zo graag de toename van CO2 in de lucht willen beperken, waarom planten ze dan niet meer bomen? En kappen ze regenwouden? Ik snap dit niet!
Energie
Bladgroenkorrels draaien op zonne-energie. Dat doen ze al miljoenen jaren. Alleen als er licht op mijn bladeren schijnt maken ze glucose. De energie die in zonlicht zit is nodig om de suiker te maken. Een groot deel van die energie wordt in het glucosemolecuul gestopt. Glucose is dus een energierijke stof. Alle andere producten die ik van glucose kan maken, zoals vet, eiwit en zetmeel, zijn dus ook energierijk.Eindelijk heeft de mens nu ook door dat er uit zonlicht wat te halen valt. Wij bomen lachen daar wat om. Wat een gedoe en geklungel! Zoveel zonnepanelen en nog maar zo weinig opbrengst. Nee, geef mij maar gewoon bladgroen! Die korrels van mij zijn niet te overtreffen!
Zuurstof
Het is over het algemeen wel bekend, dat wij bomen zuurstof maken. Wat niet iedereen weet is dat we dat alleen doen in het licht. Tijdens de
glucoseproductie ontstaat een gas, dat ik zelf weer nodig heb. De zuurstof die vrij komt is nodig om alle bladcellen aan verbranding te laten doen. Ik maak echter veel meer zuurstof dan ik zelf nodig heb. Mijn nettoproductie geef ik overdag af aan de lucht. Dat alle andere levende wezens er maar van mogen genieten! ’s Nachts halen mijn cellen zuurstof uit de lucht. Ik kan het dan zelf niet produceren.
Glucose
Het eindproduct van het productieproces. Fotosynthese wordt het ook wel genoemd. Of koolstofassimilatie. Ingewikkelde woorden voor een proces waar de hele wereld afhankelijk van is. Worden wij bomen wel op onze waarde ingeschat? Weet iedereen wel hoe belangrijk we zijn? Van glucose maken we veel andere producten. Mijn eikels bijvoorbeeld zijn heel voedzaam voor dieren, er zitten veel zetmeel en eiwitten in! En denk eens aan andere planten of bomen. In zonnebloempitten zit olie. Aardappelen zijn rijk aan zetmeel. Bonen en erwten staan bekend om hun rijkdom aan eiwit. De plant zal eerste glucose moeten maken om deze voedingsstoffen te kunnen leveren. Zonder licht, water en CO2 geen glucose. Zonder glucose geen zetmeel,eiwit en vet !
Fotosynthese kun je dus zo samenvatten:
energie uit zonlicht + co2 uit de lucht + water uit de grond ► glucose +zuurstof
