De rode bessen van de wilde lijsterbes
Opmerkelijk item in het programma Roeg op RTV Drenthe. Ecoloog René van Loon komt afgelopen zomer helemaal vanuit Nijmegen naar de Drentsche Aa om lijsterbessen te oogsten. Dat is een beetje vreemd, want lijsterbessen kun je overal in ons land wel vinden. Je moet wel een heel bijzondere reden hebben om naar Drenthe af te reizen om daar bessen van bomen te oogsten. Wat is hier aan de hand ?
Autochtone bomen
De boom waar het om gaat is de wilde lijsterbes. Direct komt natuurlijk de vraag bij je op “Is er dan ook een tamme lijsterbes? Nee dus. Alle lijsterbessen die je in Nederland tegenkomt zijn wilde lijsterbessen, alleen….. de ene lijsterbes is net iets wilder dan de andere. Misschien is wildgeen goede benaming en kun je beter spreken over origineel of
wilde lijsterbes langs oud kerkenpad Reestdal
authentiek. René gebruikt een beter woord : autochtoon. De betekenis van dit woord is: afkomstig van oorspronkelijke bewoners. In het verhaal van de ecoloog wordt al snel duidelijk waarom hij naar het kleinschalige beekdallandschap van de Drentsche Aa is afgereisd. In dit oude cultuurlandschap hebben boeren vroeger ( 19e eeuw) kilometers houtsingels, houtwallen en hakhoutbosjes aangelegd. Deze landschapselementen zijn in ons land steeds zeldzamer geworden. Als je op zoek bent naar lijsterbessen die oorspronkelijk zijn en niet afkomstig zijn uit boomkwekerijen uit het buitenland, dan moet je de echte originele wilde lijsterbessen zoeken in hele oude landschappen. Daar is de invloed van buitenaf waarschijnlijk minimaal geweest. De geoogste zaden worden gebruikt in de genenbank van Staatsbosbeheer.
Houtwal in oud cultuurlandschap als genenbank voor autochtone bomen en struiken
Zadenbank
Staatsbosbeheer is in 2006 begonnen met het opzetten van een genenbank van oorspronkelijk autochtone bomen en struiken. Het gebied bevindt zich in het Roggebotzand in Oostelijk Flevoland. Daar gaan de geplukte bessen van René van Loon ook naar toe. Van de 114 autochtone soorten staan er nu 65 te bloeien en elkaar te bestuiven. De vruchten en zaden worden verstrekt aan kwekerijen die dan voor de
Naaldhout maakt plaats voor loofbomen in het Drents Friese wold
productie van autochtone bomen en struiken zorgen. De laatste jaren zie je bij organisaties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten een massale houtkap van allochtone bomen als Amerikaans eik, Japanse Lariks, Oostenrijkse spar en Corsicaans den. Doel van dit beheer: terug naar een inheems klimaatbestendig loofbos. Naaldbomen er uit, inheemse loofbomen er in. Daar is niet iedereen blij mee. Roofvogelspecialist Rob Bijlsma ziet dat de kap van grote naaldbomen in het Drents Friese Woud slecht uitpakt voor roofvogels als havik, wespendief en sperwer. Zo zie je maar weer, natuurbeheer is altijd een kwestie van keuzes maken. En dat is best lastig.
