De gekraagde roodstaart: tropische parel uit onze eigen avifauna

Gekraagde roodstaart mannetje

Laat iemand ( het liefst een persoon die geen mus van een merel kan onderscheiden)  uit je familie-of kennissenkring een foto van een gekraagde roodstaart zien en je krijgt reacties als ” Wat een mooie tropische vogel” of  “Wat ? Komt ie in ons land voor ? Zo’n mooie vogel?”. Dan denk ik, dan hebben ze de goudvink, de gele kwikstaart en de ijsvogel ook  nooit gezien. Een vogelgids telt al gauw zo’n 300 vogelsoorten die je in Nederland tegen kunt komen en die zijn lang niet allemaal bruin of grijs. Soms knallen de kleuren je tegemoet. Zoals bij de gekraagde roodstaart, een vogeltje dat je niet meer vergeet als je hem ( vooral hij!) hebt gezien. Een ode aan de GK is hier op zijn plaats !

Het vrouwtje gekraagde roodstaart

Rode staart

De naam zegt het al: deze prachtige vogel heeft een rode staart. Allebei, man en vrouw, zijn te herkennen aan hun oranje-rode staart. Hij zit mooier in de kleuren dan zij, maar dat is in de vogelwereld geen uitzondering. Daar doet niemand in die kringen moeilijk over. Ook overdreven machogedrag is volledig geaccepteerd. Sterker nog, de dames lijken er behoorlijk  van te genieten. Denk nu niet, dat hij alleen maar de stoere jongen uithangt en al het andere aan “de vrouw” overlaat. Dat blijkt niet zo te zijn.

Zorgzaam mannetje

Ik heb een aantal dagen een paartje gekraagde roodstaarten met jongen geobserveerd.  De eitjes werden gelegd in een typische roodstaartkast. Zo’n nestkast heeft niet een gewone ronde vliegopening met een doorsnede van ongeveer 30 mm, nee de vliegopening is lang en smal. Opgemerkt moet worden, dat de GK ook wel  in “gewone” kasten wil broeden. Dit

nestkast met langwerpige opening is favoriet

paartje echter neemt daar geen genoegen mee. Tijdens het broeden laat het vrouwtje zich niet zien.  Dat lijkt logisch. Het mannetje daarentegen vliegt rondom de nestkast van tak naar tak en van paal naar paal. Bang is ie niet, hij laat zich vaak van korte afstand bekijken. Als de jongen uit zijn, zie je beide ouders natuurlijk af- en aanvliegen, maar wat opvalt is dat zo’n 70% van de voerdervluchten door het mannetje wordt gedaan. Vooral in het begin van de voerperiode laat zij zich heel weinig zien. De zorg voor de jongen wordt dan vooral door het mannetje gedaan. Heeft zij na het broeden een aantal dagen zorgverlof ? Het zou kunnen, broeden kost misschien weinig energie, maar gezond en gevarieerd eten is er waarschijnlijk een poosje niet bij. Later, als de jongen wat groter zijn en meer voedsel nodig hebben zie je allebei druk in de weer. Het duurt ongeveer 14 dagen voordat de jongen uitvliegen. Die stuiteren dan alle kanten op, verstoppen zich in struweel en worden nog een poosje gevoerd. Veel paartjes beginnen daarna aan een tweede broedsel.

Biotoop gekraagde roodstaart

Wil je ook zo’n mooie vogel in je tuin of op je erf ? 

Interesse ? Maar je hebt een tegeltuin ? Meer dan een verdwaalde steenloper zul je in die tuin niet tegenkomen. ( een steenloper overigens ook niet). Om een gekraagde roodstaart in de buurt van je huis te krijgen moet de omgeving wel aan een aantal voorwaarden

uitgevlogen jonge gekraagde roodstaart verstopt zich

voldoen. Om een paar voorbeelden te noemen: de aanwezigheid van een bosrand of houtwal, knoestige of oude boomstammen, kruidenrijke plantenborders, stukje kale bodem, oude fruitbomen, een tuinhuisje, een hokje met brandhout, een takkenril. Een gekraagde roodstaart moet er voldoende insecten vinden, maar ook veiligheid. Oude monumentale boerderijen met een oude boomgaard, ze zijn in het Reestdal gelukkig nog aanwezig, zijn prachtige plekken voor een paartje gekraagde roodstaart. Oude bossen met kronkelige verweerde grove dennen zijn onder de GK’s ook populair. Vaak wordt dan gebroed in oude spechtengaten.

Meer weten over deze prachtige vogel?

-Vogelbescherming Nederland geeft veel algemene info over de GK

-Sovon over de cijfers. Meten is tenslotte weten.

- De GK op Waarneming.nl