Deel 1 : het brongebied nu
Het riviertje de Reest is/wordt vaak bejubeld en bezongen. Volledig terecht, zoals het beekje door dat prachtige Reestdal meandert, daar word je inderdaad vrolijk van. Er zijn zoveel mooie plekjes langs de Reest. Het boek “Beelden van een beek” staat vol met de mooiste plaatjes.
Gekanaliseerd
Mooie foto’s maak je niet op de plekken waar de Reest begint en zeker niet waar zij eindigt. Daar is de beek al heel lang zwaar gehavend. Het stroompje heeft geen kop meer en ook een staart ontbreekt. De Reest wordt vaak een van de best bewaarde beken van ons land genoemd. Dat zegt genoeg over de authenticiteit van de andere beken in Nederland. De meeste “diepies”, zoals ze in Drenthe zeggen, zijn in de vorige eeuw gekanaliseerd en in een verkaveld landschap gedegradeerd tot saaie rechte waterlopen met slechts een doel: het afvoeren van overtollig water. Alles in dienst van de landbouw. Dat de Reest voor een groot deel haar kronkels mocht behouden is meer geluk dan wijsheid.
Reest doet niet echt mee
De Reest voert nog steeds regenwater af, maar mag het doen met de restjes die overblijven. Het grootste deel van het stroomgebied watert namelijk af op gegraven watergangen, zoals de Reestvervangende Leiding en de Braambergersloot. Echt serieus kun je de Reest op dit terrein niet nemen, ondanks mooie net afgeronde projecten met verondiepingen, knijpstuwen en drempels in de beek. Zolang het meeste water buiten het Reestdal wordt afgevoerd, is de Reest niet meer dan die a-sportieve jongen die mee huppelt op het sportveld, maar bijna nooit wordt aangespeeld.
Huidig brongebied vlak en monotoon
Neem bijvoorbeeld het huidige brongebied van de Reest. Het woord “brongebied” is misleidend, want er is nauwelijks meer sprake van een bron. Misschien dat hier en daar nog wat kwel naar boven borrelt, maar dan heb je het ook wel gehad. De Reest begint nu zo maar tussen Dedemsvaart en Lutten als een brede sloot. Bij De Tippe kom je de beek het eerst tegen, je moet veel moeite doen om het water te zien, want de sloot is hier helemaal dichtgegroeid. Dan verdwijnt de Reest in een duiker, onder het Ommerkanaal en de N377 (Dedemsvaart-Slagharen) en laat zich dan weer zien als een licht meanderende brede sloot. Het landschap is vlak en wordt intensief gebruikt door de landbouw. De Reest maakt hier haar eerste kilometers door een landschap met groen asfalt bestaande uit gras,gras, gras en…… mais. Als je op zoek bent naar biodiversiteit heb je in dit landschap niets te zoeken.
Braambergersloot
Een paar kilometer na De Tippe komt de Reest aan bij Het Bergje. Hier bevindt zich een stuw. Vanaf Drogteropslagen stroomt de Braambergersloot en dit afwateringskanaal kruist op deze locatie de loop van de Reest. Het hoogteverschil tussen de Braambergersloot en de Reest is hier aanzienlijk. Twee stuwen lossen dit probleem op. Het Waterschap Reest en Wieden heeft een vrij ingewikkelde constructie bedacht. Doel : zoveel mogelijk water uit het voormalig brongebied niet op de Reest, maar op de Braambergersloot afvoeren. Dat is jammer, hier ligt misschien een van de oorzaken van de verdroging van het Reestdal. Naast de Braambergersloot (die uiteindelijk uitkomt in het Ommerkanaal) is hier een aantal jaren geleden een “Reestje” gegraven die via een duiker een beetje water krijgt uit de Braambergersloot en dan richting de Reestweg en De Paardelanden stroomt.
Pas daar krijgt het beekdal voor het eerst enige allure en zie je de “Grootvorstin van Drenthes Stroomen” voor het eerst met wat blosjes op de wangen.
Deze korte video geeft een kijkje over het voormalig brongebied van de Reest.
