Voorjaarsbloeiers

Voor mensen die last van hebben hooikoorts is dit geen leuk artikeltje, want het gaat onder andere over stuifmeel. En als je last hebt van pollenallergie sla je misschien al dicht als je dit leest en de foto’s bekijkt. De eerste bomen bloeien ! In februari begon de hazelaar al en nu laat op veel plaatsen de els ook al snottebellen zien.  Een bloeiende hazelaar is op afstand goed waar te nemen,want de gele meeldraadkatjes vallen op in een nog kale houtsingel of tuin. De mannelijke katjes van de zwarte els zijn misschien iets minder geel, maar opvallen doet ook deze boom in maart. De twee bomen zijn windbloeiers. De bomen die in deze categorie vallen produceren veel stuifmeel, het stuifmeel is erg licht en wordt geproduceerd door vrij reukloze en matig opvallende bloemen. Insecten zijn dan ook niet erg geïnteresseerd in deze bloeiende bomen. De bloemen bevatten namelijk erg weinig of geen nectar. De hazelaar en de els hebben nog iets gemeen: ze zijn beide eenhuizig. Dat betekent, dat ze mannelijk en vrouwelijke bloemen bezitten. En dat klopt ook wel als je erop let, want aan een tak zie je meeldraad- en stamperkatjes. De meeldraadkatjes zijn mannelijk en produceren de mannelijke voortplantingscellen, die bij planten stuifmeelkorrels genoemd worden. De stamperkatjes zijn vrouwelijk en bestaan uit een stamper met daarin eicellen die door de stuifmeelkorrels bevrucht moeten worden. Bij de hazelaar kun je  het bovenste deel van de stamper, de stempel, goed zien. Dit rood gekleurde sterretje vangt de stuifmeelkorrels op.

Stamperkatjes zijn bij de hazelaar erg klein, je moet goed zoeken om ze te kunnen zien. Uit een bevruchte vrouwelijke bloem ontstaat een hazelnoot. Het gebeurt vaak, dat de meeldraadkatjes veel eerder rijp zijn dan de stamperkatjes. De boom kan zich zelf dan niet bevruchten.

Bij de zwarte els gaat de voortplanting op dezelfde manier. De meeldraadkatjes zien er net als bij de hazelaar uit als ”snottebellen”, maar de stamperkatjes zijn groter en staan op kleine steeltjes. Als ze rijp zijn,zijn ze diep rood gekleurd. Als de vrouwelijke bloempjes bestoven zijn ontwikkelen ze zich in het eerste jaar als groene kegeltjes. Het jaar daarop zijn de kegels pas rijp, zijn dan bruin gekleurd en gaan open staan. De zaadjes vallen er dan uit. De bruine tweejarige kegels  worden ook wel elzenproppen genoemd. Vogels zoals sijsjes en mezen eten de zaadjes graag tussen de schubben van de proppen weg.