Even bijkomen op een rustpunt

Posted on 04/08/2015 by Jan

Er wordt wat afgewandeld in het Reestdal. Logisch, want het landschap leent zich er ook voor. Wandelmogelijkheden genoeg: routes, excursies, je kunt natuurlijk ook op eigen gelegenheid het beekdal verkennen. Een goede kaart of GPS, verdwalen is bijna niet mogelijk. Hoewel… soms kom je mensen tegen die geen flauw benul hebben waar hun auto staat. Verdwalen in Nederland, dat kan toch ook helemaal niet zou je denken. Vergis je niet. Lees het boekje “Waar een wil is ,is geen weg” van  John Jansen van Galen en je komt tot een heel andere conclusie.

Het zijn de kleine dingen die…..

Maar laten we ons richten op een normale wandeling. Langeafstandswandelaars zijn vrij makkelijk te herkennen: makkelijke kleding, goed schoeisel en een rugzak. En vaak een regelmatig wandeltempo. Wandelen is genieten! Van het mooie landschap dat langzaam aan je voorbij gaat, van de talloze kleuren die je om je heen ziet, de vogels die je hoort, een zwevende ooievaar, een reegeit die je pad kruist, een gesprekje met iemand die je tegenkomt……Ach , het stelt allemaal niet veel voor, maar leuk is het wel. Het zijn de kleine dingen die het leven leuk maken. Een van de hoogtepunten op een wandeling is koffie drinken of een boterhammetje eten op een leuke plek. Een (picknick) bank bijvoorbeeld. Maar het kan ook anders.

Rustpunten in het Reestdal

Inmiddels al behoorlijk ingeburgerd in ons land: rustpunten. Meestal zijn rustpunten ingericht bij bebouwing (een boerderij of ‘landhuis’) en bieden ze de recreant een plek om even op adem te komen, een kopje koffie te drinken en eventueel een elektrische fiets op te laden. In heel Overijssel en Groningen, Laag Holland (NH), de Achterhoek en op de Veluwe zijn inmiddels bijna 500  Rustpunten actief. Rondom Oud-Avereest, waar het meest gewandeld wordt, zijn er op de website vier rustpunten te vinden: De shiitake kwekerij van de familie Haveman Lutten Oever 2a , Maatschap Ten Kate op den Westerhuis 3 , Rabbinge 4 van de familie Schuurhuis en wat verder in oostelijke richting De Kruidenhoeve van familie Smits op Den Oosterhuis 10.

 

Posted in wandelen | Tagged | Leave a comment

Prachtig uitzicht vanaf de bult van Takkenhoogte

Posted on 28/07/2015 by Jan

Het reservaat Wildenberg/Meeuwenveen/Takkenhoogte is een pareltje in het Reestdal. Het Drents Landschap heeft er een unieke route uitgezet. Tijdens de wandeling komt u in een van de mooiste delen van het Reestdal terecht. Takkenhoogte was 20 jaar geleden nog landbouwgrond. Het land werd aangekocht door Het Drents Landschap. Er werd zand gewonnen en toen de vruchtbare en bemeste landbouwgrond was weggeschraapt tot op het gele zand kreeg de heide weer een come-back.

Uitkijkbult

Vanaf de uitkijkbult heeft u een prachtig uitzicht over dit gebied. Wat dan opvalt is de strenge scheiding tussen natuur en intensieve landbouw. Rechts van het pad de natte heide met vennetjes, links gras-en maislanden. Een typische Nederlandse situatie zullen

Takkenhoogte met zicht op de uitkijkbult

we maar zeggen. Verderop bij een stuwtje in de Reestvervangende Leiding precies hetzelfde. Aan de zuidoostkant van de stuw (rechts) wordt het water vastgehouden, aan de noordwestkant moet de Reestvervangende Leiding het overtollige regenwater zo snel mogelijk afvoeren naar de Hoogeveense Vaart. Het reservaat Meeuwenveen Takkenhoogte is onderdeel van een grote ecologische verbinding tussen het Overijsselse deel van het Reestdal en de omgeving van Zuidwolde.  Twee ecoducten over de N48 tussen Balkbrug en Hoogeveen  geven de dierenwereld nog meer mogelijkheden om zich te verspreiden.

Een 360 graden uitkijk vanaf de bult: sorry voor het geluid van de harde wind.

 

Posted in De mooiste plekjes | Tagged | Leave a comment

Pijlkruid in de Reest zorgt voor natter beekdal

Posted on 23/07/2015 by Jan

Beken en rivieren voeren water af. Het water in de Reest stroomt gestaag richting Meppel om daar uiteindelijk in het Meppelerdiep te belanden. Beekdalen waren vroeger ‘s zomers vaak erg droog en ‘s winters juist erg nat. Beken volgden hun natuurlijke loop, stuwen en gemalen ontbraken. Die tijd ligt ver achter ons. Niet de natuur maar Het Waterschap is de baas in een beekdal en deze organisatie bepaalt of er veel of weinig water wordt afgevoerd. Alles onder controle!

Reestdal moet natter

Het beekje de Reest heeft een hectische periode achter de rug. Er zijn twee knijpstuwen geplaatst, op vijf plekken is de beek ondieper gemaakt en op een aantal locaties zijn drempels in de Reest aangelegd. Doel van dit alles: het water in de beek moet minder snel worden afgevoerd, uitdroging van Het Reestdal moet worden tegengegaan, de grondwaterstanden moeten omhoog.

Waterplanten remmen stroomsnelheid

Op veel plekken in de Reest groeit en bloeit momenteel het pijlkruid. Als je naar deze waterplant kijkt is het niet zo moeilijk om te bedenken waar die naam vandaan komt. De plant heeft witte bloemen en komt massaal in de Reest voor. Soms is het water van de beek bijna niet meer te zien. Voor de waterhuishouding in het Reestdal is dit gunstig. Al die waterplanten remmen de stroomsnelheid van het water in de beek. Hoe langzamer het water stroomt des te groter is de kans dat er meer water in het beekdal blijft zodat de grondwaterstand stijgt. Daar profiteert de kwetsbare flora van!

https://www.youtube.com/watch?v=tJQ4IZtmNWU

 

 

 

 

 

Posted in De Reest | Tagged | Leave a comment

Het zevenblad verdient meer krediet

Posted on 23/06/2015 by Jan

Meer waardering voor het zevenblad? Dat is toch die woekeraar, die je nooit meer weg krijgt uit je plantenborder of groentetuin? Hanenpoot wordt ie ook wel genoemd en niemand lijkt hem leuk te vinden. Denk je dat je je tuin helemaal schoon hebt, komen na een paar dagen de eerste blaadjes al weer boven de grond. Zevenblad moet opboksen tegen een enorme hoeveelheid antipathie. En dat is niet terecht.

Eetbaar en gezond 

Men beweert dat de Romeinen het plantje op hun zegetochten meenamen, omdat het zo goed eetbaar was en ziektes buiten de deur hield. Een rondje langs een aantal websites over kruiden en tuinieren en wat blijkt? Zevenblad is onder veel mensen nog erg populair. Blaadjes worden gebruikt voor de soep, in salades, er wordt pesto mee gemaakt, enz. Het plantje zit boordevol mineralen en vitamine C.

Bloei lijkt op fluitenkruid

Deze website wil toch een lans breken voor het zevenblad. Momenteel staat de plant in bloei. Prachtige witte schermen, het lijkt erg op fluitenkruid. Kijk naar de bladeren en je weet dat het zevenblad is. Het blad van fluitenkruid is sterk geveerd en ingesneden, dat van zevenblad niet. Zevenblad voelt zich heel erg thuis op de overgang tussen akkers en bosranden, vooral als de bodem voedselrijk is.Waarom waardering voor bloeiend fluitenkruid en aversie tegen zevenblad? Omdat zevenblad ons vaak de baas is? Kunnen we daar niet tegen ?

Posted in Flora | Tagged | Leave a comment

Boomklever : hectiek rond kastje 007

Posted on 10/05/2015 by Jan

Twee kastjes op mijn nestkastroute zijn bezet door boomklevers. Dat zijn prachtige vogeltjes. Ze worden ook wel “blauwspecht” genoemd. Een van de twee kasten krijgt van mij al een poosje extra aandacht: kastje H007. Het nummer doet vermoeden dat het een erg geheim kastje is, maar met James Bond heeft het weinig te doen. De enige overeenkomst met een  Bondfilm die ik kan bedenken is dat er in en rondom de kast erg veel hectiek is. Er gebeurt van alles.

Schuw, maar ook nieuwsgierig

Boomklevers zijn schuw, maar als je je wat verdekt opstelt en niet te dichtbij de kast komt, gaan ze na een poosje gewoon door met het voeren van de jongen. In het begin hoor je de alarmroep, daarna vliegen ze af en aan in stilte. Ze weten dat je er bent, maar het lijkt ze ook te prikkelen. Het paartje struint het territorium af op zoek naar insecten. Vooral kleine spanrupsen zijn erg gewild. Eiwitrijk, dus het ideale voer voor  het achttallig hongerige kroost.

Hygiëne voorop 

Boomklevers zoeken hun voedsel niet alleen op de boomstam, je ziet ze ook aan takjes hangen en ze komen ook op de grond. Bij het verlaten van de kast worden de uitwerpselen van de jongen, keurig verpakt in een dun vliesje, mee naar buiten genomen.De jongen groeien met de dag. Woensdagavond worden ze geringd.

Kleven aan de boomstam

Spechten gebruiken hun staart als steun bij het klimmen. Dat doet de boomklever niet. Hij heeft altijd een pootje voor en een pootje achter tijdens het klimmen.  En snel dat ie is!  Kleven duidt op een langdurig proces. Iets dat kleeft zit ( tijdelijk)vast. Wat dat betreft klopt de naam “boomklever”niet, want het vogeltje zit geen moment stil en “kleeft” van de hak op de tak. En het maakt hem dan niets uit of ie met zijn kop omhoog of naar beneden klimt. Hij heeft altijd grip.

 

Posted in Beleef de nestkast, Fauna | Tagged | 1 Comment

De meeste kasten zijn bezet

Posted on 02/05/2015 by Jan

boomklever

Jaar in jaar uit vliegen bonte vliegenvangers zich na de winter het snot voor de ogen om maar op tijd in een Nederlandse nestkast te zijn. Vaak moeten ze echt op zoek, want eind april zijn veel kasten al bezet. Koolmees, pimpelmees, glanskop en boomklever hebben de

bonte vliegenvanger vrouwtje

mooiste kastjes dan al geannexeerd . Dat levert nogal eens een gevecht op, maar tegen een agressieve koolmees kan een bonte vliegenvanger niet op. Gelukkig hangen hier en daar nog wel wat lege kasten en kan er vrij snel gebouwd worden aan een nest: een komvormig bouwsel van dode bladeren en dorre grassprieten. Na een korte heftige liefde kunnen de eitjes gelegd.

Mees 

De familie Mees zit momenteel op de eieren. De afgelopen twee/drie weken heeft het

eitje koolmees komt uit

vrouwtje elke dag een eitje gelegd. Nu het legsel compleet is (pimpelmezen leggen vaak meer dan 10 eieren) wordt de komende tijd gebroed. Hele vroege legsels staan al op springen.

Boomklever

De boomklever heeft jongen.Dat betekent de hele dag op zoek naar insecten. Die worden tussen de spleten in de schors van oude bomen gezocht. Vooral in bossen met veel dood hout en grote oude bomen is er voedsel genoeg.

boomklever op zoek naar voedsel

Contact met vogels 

Het leuke van nestkastcontrole is dat je erg dichtbij vogels komt. Over het algemeen laten de meeste vogels zich zelden goed bekijken. Schichtig als ze zijn is het vaak niet meer dan een flits en ze zijn weer weg. Bij het controleren van een kast blijven de holenbroeders echter vaak op hun eieren zitten, of ze komen met hun bek vol insecten heel dicht bij je omdat ze een een enorme drang hebben hun jongen te voeren. Die drang is dan sterker dan de angst.

Grote pedagogische waarde

Vooral voor kinderen is het contact met het jonge leven in een nestkast een onvergetelijke ervaring. Veel scholen en natuurbeschermingsorganisaties nemen kinderen mee op een nestkastroute. Een klein jong warm koolmeesje in een kinderhand heeft dan meer effect op het ontwikkelen van natuurbewustzijn dan een heel jaar natuurlessen uit een boekje. Zo’n ervaring kan bepalend zijn voor het later omgaan met de groene wereld om je heen.

 

Posted in Beleef de nestkast, Bescherming, Fauna | Tagged | Leave a comment

Veenputten langs de wandelroute

Posted on 28/04/2015 by Jan

Als je vanuit informatiecentrum De Wheem in Oud-Avereest de Rabbingeroute of de Haardennenroute loopt komt je aan de Drentse kant van de Reest oude veengaten tegen. Veengaten worden ook wel veenputten of  ”Veentjes” genoemd. Het is allemaal mensenwerk. Ontstaan in de tijd, dat men grote behoefte had aan een brandstof die wij niet meer gebruiken: turf. Het is bekend dat in de tweede wereldoorlog op veel plekken naar hoogveen (turf) werd gegraven. In De Haardennen ( beheerd door Landschap Overijssel) liggen nog tientallen veengaten , de meesten in verwaarloosde staat.

Natuurwaarden

De natuurwaarden van veenputten kunnen groot zijn, maar dan moeten ze wel onderhouden worden. Onderhoud betekent opslag rondom de veenput verwijderen en de put uitbaggeren. Bladafval, takken e.d. moeten eruit. En zonlicht moet erin. Dan kan een erg mooi biotoop ontstaan voor planten als blaasjeskruid en duizendbladfonteinkruid. De heidekikker en groene kikker zullen zich er thuis voelen, misschien krijgt de ringslang wel een kans om zich te vestigen.

Vrijwilligers 

De vrijwilligers van de natuurwerkgroep de Reest onderhouden al meer dan twintig jaar een aantal veenputten in De Haardennen. Verwaarloosde veentjes worden uitgebaggerd en opslag van berk, den en vuilboom wordt regelmatig verwijderd. Zonder deze werkgroep is Landschap Overijssel, de eigenaar van het gebied,  niet in staat om deze veengaten goed te beheren.

Veenmos 

In een veenput kan levend veen ontstaan. Als veenmos boven de grondwaterspiegel groeit wordt het hoogveen genoemd. Vroeger was het Reestdal een groot ondoordringbaar moerasgebied. In feite was het een groot pakket veenmos. Veenmos is een apart plantje. Het is een sporeplant. Aan de bovenkant groeit het veenmos voortdurend aan, aan de onderkant sterft het af en vormt in de loop van de jaren een zuur pakket van afgestorven plantenresten waar je makkelijk in weg zakt. In de veengaten langs de wandelroute kun je nog veel veenmos vinden.

Dood hout 

Wat ook bij natte biotopen hoort is dood hout. Omdat het gebied niet aantrekkelijk is, blijven omgewaaide bomen vaak liggen. ze krijgen alle tijd om af te sterven. Daar genieten allerlei zwammen en mossen weer van. Soms krijgt zo’n dode met mos bedekte boom dan een heel aparte vorm. Met een beetje fantasie zie je er een hond in………

Posted in landschapselementen | Tagged , , | Leave a comment

Boomklever maakt dankbaar gebruik van de nestkast

Posted on 25/04/2015 by Jan

Het gaat erg goed met de boomklever. Opmerkelijk goed zelfs. In de jaren ’70 van de vorige eeuw werd het aantal broedparen geschat op zo’n 5000 exemplaren, nu heeft men het over rond de 20.000 broedparen! Hoe dat komt ? Er zijn verschillende theorieën over. De meest gehoorde is het ouder worden van de bossen en de toename van dood hout in het ecosysteem. Natuurlijke bossen leveren meer voedsel en de kans op het vinden van een holte om te broeden is ook groter dan in productiebos.

Met dank aan de grote bonte specht

Een andere theorie gaat over de toename van de spechten in de Nederlandse bossen, parken en landgoederen. Vooral de grote bonte specht doet het de laatste jaren erg goed. Boomklevers maken zelf geen holte. Ze zijn afhankelijk van natuurlijke holtes of verlaten spechtengaten. Het is dus mogelijk, dat boomkevers meeliften op het succes van de grote bonte specht.

Metselaar 

In bossen die nog niet zo oud zijn kunnen nestkasten voor de boomklever onderdak bieden. De nestkastopening moet dan niet te groot zijn, anders metselt de vogel de opening voor een deel dicht. Dat gebeurt met lemige modder, maar hondenpoep gebruiken ze soms ook als specie. Ook het dak wordt vaak aan de randen van de kans vast geplakt. Hij kan het gewoon niet laten.

nestkast biedt soms onderdak aan boomklever

Broedtijd 

Boomklevers broeden vroeg. Half april zitten ze vaak al op de eieren. Na een week of twee komen de 6-9 eieren uit. Net als bij de bonte vliegenvanger broedt alleen het vrouwtje. Hij komt haar van voedsel voorzien. Het nest is gemaakt van schorsschilvers en dode blaadjes. Als de jongen uitkomen duurt het nog meer dan drie weken voordat ze uitvliegen.

Klik hier voor het geluid van de boomklever.

 

Posted in Fauna | Tagged | 1 Comment

Geriefhoutbosje van krentenbomen zie je niet zo vaak

Posted on 24/04/2015 by Jan

Vroeger werden in het boerenlandschap geriefhoutbosjes aangeplant. Gerief is een ander woord voor gebruik. Na een aantal jaren moesten de bosjes hout leveren voor allerlei doeleinden: brandhout, rikkenpalen, takken voor de oven, timmerhout, hout voor stelen en nog veel meer. Vaak werden de bosjes aangeplant met verschillende soorten: eik, els, berk, beuk, gelderse roos,  kardinaalsmuts, hazelaar,  krent, vlier. Geriefhoutbosjes leverden ook voedsel, denk aan hazelaar,vlier en krent.

In het Reestdal bestaan de geriefhoutbosjes vooral uit eik en berk. Een bosje met hoofdzakelijk krentenboom komt in het Reestdal niet zo vaak voor. Langs de Schapenstreek, het zandpad tussen Den Huizen en camping Si-Es-An ligt een mooi krentenbosje. Aan de stobben is te zien, dat het hout vroeger is afgezet. Het bosje is eigendom van Landschap Overijssel.

In een houtwal aan de andere kant van het pad is een paar jaar geleden een houtwal afgezet. Een paar krentenbomen lopen nu weer met veel stammetjes uit.

Posted in landschapselementen | Tagged | Leave a comment

Hoog waterpeil in de Reest zorgt voor natte hooilanden

Posted on 02/04/2015 by Jan

De harde noordwesten wind en de regenval van de afgelopen dagen zorgden voor hoog water in de Reest. Of zijn het de eerste merkbare resultaten van het afgeronde herstelproject “Water op maat” ? Wordt het water van de Reest nu minder snel afgevoerd dankzij het verontdiepen van de beek en het aanleggen van drempels ? In ieder geval zijn de aangrenzende graslanden erg drassig. Behalve wat bloeiend speenkruid langs de beek moet de flora van de hooilanden nog wakker worden.

Posted in De Reest | Leave a comment