De wereld was erg klein vanmorgen. Mistflarden over het Reestdal. De zon had veel moeite om er door heen te komen. Juist dat moment, die overgang tussen mist en opkomend zonlicht maakt de wereld zo ontzettend mooi!
De foto’s zijn vanmorgen gemaakt in het Reestdal achter boerderij ‘t Ende. Landschap Overijssel en het Drents Landschap hebben hier een mooie wandelroute uitgezet.
Het zit er weer op. Drie weekenden in september kon je als wandelaar of fietser weer 
genieten van een grote variatie aan kunst in een sfeervolle ambiance. Op bijna dertig locaties in De Wijk en IJhorst presenteerden meer dan veertig kunstenaars hun werk. Gemist dit jaar? Stichting Kunstroute de Wijk-IJhorst is er in 2016 weer voor u!
Op de website famme.nl staan zeven (!) stellingen die je duidelijk maken dat het heel goed is om een ochtendmens te zijn. Om er een paar te noemen: ochtendmensen zijn gelukkiger, mogelijk aardiger en lijden minder aan depressies. Misschien staan ochtendmensen wel positiever in het leven, omdat ze elke dag starten in het mooiste deel van het etmaal: het ochtendlicht. Daar moet je wel een enorme kick van krijgen……….
Nazomerlicht
Eind september komt de zon rond 07.30 u op. Voor avondmensen onder fotografen een ideaal tijdstip. Een uurtje eerder opstaan om bij zonsopgang op de juiste plek te staan moet lukken. De mooie nazomerdagen van nu laten mooie zonsopgangen zien. Mystieke mistflarden, hooilanden en heidevelden bedekt met duizenden glinsterende spinnenwebben. En al die mooie zachte kleuren!
De foto’s zijn gemaakt in het Reestdal, in de buurt van Den Westerhuis en De Wildenberg.
De deelnemer aan de tv kwis ”Een tegen honderd” dacht nog zo dat ie ‘t wel wist. Op de vraag “Welke vlinder zie je hier?” (foto in beeld van dagpauwoog) kon hij kiezen: kleine vos, dagpauwoog en atalanta. Met nog twee escapes ging hij vreselijk de mist in, koos voor
Rijpe aardappelbovist barst open
atalanta en kon zich zelf wel voor de kop slaan. Zou het ook zo dramatisch zijn afgelopen als de vraag “Welke paddenstoel zie je hier? ” Waarschijnlijk niet, want de aardappelbovist is bij veel mensen bekend. Net als de vliegenzwam, het elfenbankje en het eekhoorntjesbrood. De laatste is zelfs uitgeroepen tot “paddenstoel van het jaar 2015″
Lijkt op aardappel
Dat de aardappelbovist zo makkelijk te herkennen is komt natuurlijk door zijn uiterlijk. Als je door het bos loop lijkt het (met een beetje fantasie) alsof de bosbodem hier en daar bedekt is met uitgestrooide aardappelen. Vaak groeien ze in kleine groepjes. De aardappelbovist heeft geen hoed met daaronder buisjes of plaatjes (lamellen). De sporen zitten in de holte van de zwam. De bovist hoort bij de buikzwammen.
Aardappelbovisten vind je vaak in kleine groepjes
Sporen
Maak eens een aardappelbovist open je je ziet van binnen een paars/zwarte massa. Als de zwam rijp is hoef je er alleen maar op te drukken en een wolkje van miljoenen sporen verlaat de bovist als een mini uitbarsting van een vulkaan. Maar doe geen moeite, het
Paddenstoelen zorgen voor de voortplanting van de schimmel
omhulsel barst spontaan ook open. Paddenstoelen zijn de vruchtlichamen (soort bloemen) van een zwam. Het grootste deel (netwerk van schimmeldraden) zit in de grond en verteert de humuslaag van het bos. Bij dit afbraakproces komen stoffen vrij, die weer door de boom worden opgenomen.
Informatie over paddenstoelen
Op internet is veel info te vinden over paddenstoelen. Maar een paddenstoelengids, die je mee kunt nemen is ook handig. Misschien nog wel praktischer. Gebruik dan een gids waarin je paddenstoelen redelijk makkelijk kunt vinden, bijvoorbeeld via een determineersleutel.
Hier voelt de aardappelbovist zich thuis
Onlangs verscheen de Drentse paddenstoelatlas. Daarin worden de 2350 soorten (!) paddenstoelen besproken, die in de provincie voorkomen. Onder de tien meest voorkomende soorten in Drenthe komt uiteraard de aardappelbovist voor. De lijstaanvoerder is de gewone zwavelkop.
Zeven Belgen op van de tien zeggen dat ze schrik hebben voor spinnen. En een op de vijf Belgen en Nederlanders vinden spinnen in huis onhygiënisch. Dat blijkt uit een internationale enquête van de Belgische Arachnologische Vereniging ARABEL over angst voor spinnen. Bij drie op de tien mensen zou die angst zo’n ernstige vorm aannemen, dat we kunnen spreken van een echte spinnenfobie of arachnofobie. Waarschijnlijk is het de meest voorkomende vorm van dierenfobieën. (bron: www.gezondheid.be)
Mooie dieren
Angst blokkeert genot. Jammer, want als je de tijd neemt om naar een spin te kijken en ook op het gedrag van het dier let, ontmoet je een wonderlijke wereld. Spinnen zijn overal. De spin op de foto is de viervlekwielwebspin, Araneus quadratus. Herkenbaar aan het (vaak) heldergroene achterlijf en de contrastrijke poten. De spin is gefotografeerd op het Rabbingerveld, had een libelle in de vangdraden gevangen en was bezig het insect leeg te zuigen.
Spinnen determineren
Stel, je ziet een spin en wilt deze geleedpotige op naam hebben. Spinnengids in huis? Zeer waarschijnlijk niet. Iemand vragen, die “veel van de natuur weet”? Kans is klein dat ie honderden spinnen kent. Wat dan? Bezoek dan de meest uitgebreide website over spinnensoorten. De website geeft geen informatie over het leven van spinnen, alleen over soorten. Allemaal ingedeeld naar familie en geslacht. Met erg veel foto’s! Je hebt geen idee hoeveel soorten spinnen er in ons land voorkomen.
De titel doet vermoeden dat het riviertje de Reest haar beste tijd heeft gehad. In verval duidt immers op minder worden. Achteruitgang. Gelukkig gaat dat voor de Reest niet op, sterker nog, het beekje heeft nog nooit zoveel zorg en aandacht gehad dan in de afgelopen jaren. Het woordje verval heeft nog een andere betekenis: het verschil in hoogte tussen twee punten van een rivier. En dat is interessant. Hoe hoog is het verval van de Reest eigenlijk ?
Uiteindelijk naar zee
De Reest stroomt, net als alle waterlopen, van hoog naar laag. Alleen de kunstenaar Escher was in staat om water van beneden naar boven te laten lopen. Zo begint de Reest als klein stroompje ten noorden van Dedemsvaart en ongeveer 35 kilometer verder mondt de beek uit in het Meppelerdiep. Uiteindelijk zal het water het IJsselmeer bereiken en via de sluizen van de Afsluitdijk de Waddenzee. Het water van de Reest stroomt meestal in een gestaag kabbelend tempo. Soms is het bijna niet te zien dat er stroming in zit. Op andere momenten, als er heel veel regen in korte tijd gevallen is, neemt de stroomsnelheid fors toe. Maar een bruisende beek, zoals bijvoorbeeld de Geul in Zuid-Limburg, zal het nooit worden. Hoe dat komt? De oorzaak moeten we zoeken in het hoogteverschil tussen de bovenloop en de benedenloop van het beekdal. Dat verschil is niet sensationeel groot.
NAP meters
Bij de twee nieuwe knijpstuwen (Den Kaat en Rabbinge) zijn NAP meters geplaatst. Deze meetpunten geven een indicatie hoe hoog het Reestdal ligt ten opzichte van de zeespiegel. 
Immers, het getal 0 op de Nap meter geeft de hoogte van de zeespiegel aan. Toen op woensdag 19 augustus de middenloop van het Reestdal vol liep met water heb ik een foto gemaakt van de NAP meter bij Den Kaat. De stand was 4.60 meter boven NAP. Op 2 september heb ik de meter weer gefotografeerd, die stond toen op 4.10 meter boven NAP. De Reest was dus in augustus een halve meter gestegen. Het ijzerhoudende veenwater van de beek had ook een duidelijk bruingekleurde herinnering op het maagdelijke witte beton achter gelaten. Op 18 augustus nam ik ook een foto van de NAP meter bij de knijpstuw van Rabbinge. Die had een waterstand van 4.40 meter boven NAP. Het verschil in afstand tussen de twee knijpstuwen bedraagt ongeveer 2,5 kilometer. Een 
verschil in verval van 20 cm. Dat verklaart natuurlijk het ontbreken van sterk stromend water in de Reest.
Hoogtekaart
Maar wat is dan het verval tussen het begin van de Reest en het eindpunt van de beek? Het Reestdal staat niet vol met ANP meters, dus moeten de gegevens op een andere manier achterhaald worden. Dan kan op de digitale hoogtekaart van Nederland. Deze site geeft de hoogteverschillen in ons land aan in allerlei kleuren. Klik je op een bepaald punt in de kaart, dan krijg je het NAP, in 4 cijfers achter de komma. Wil je het nog preciezer? De bovenloop ( Dedemsvaart/Lutten) ligt rond de 6 meter boven NAP. Als de Reest 35 kilometer verder met haar laatste meters bezig is, wijst de site achter het ziekenhuis van Meppel een hoogte van ongeveer 0.10 meter boven NAP. De Reest heeft een dus een verval van rond de zes meter. En dat 0ver een afstand van ongeveer 35 kilometer.
Verhang
Om uit te rekenen of het hoogteverschil nu groot of klein is in relatie met andere waterstromen deel je het hoogteverschil in meter door de lengte in kilometer. Dit heet verhang. Dan is het verhang van de Reest 6: 35 =0.17 meter per kilometer.Dat betekent dat de het NAP peil van Reest gemiddeld na een kilometer 17 cm daalt. Ter vergelijking : de Geul (Limburg) heeft een verhang van 4,3 meter per kilometer!
Als het verhang gering is, gaat een rivier kronkelen of meanderen, waardoor het verhang meestal nog kleiner wordt. (bron: Wikipedia)
Rabbinge
De warme zomer lijkt voorbij. Lagedrukgebieden zijn weer de baas. De atmosfeer is onstabiel. Niks mis mee, gewoon Hollands weer. De onrust boven ons zorgt voor afwisseling in in de lucht. Bij het naderen van een bui vele tinten grijs, dan een felle opklaring, even later vullen verblindend witte cumuluswolken de hemel boven de verre horizon.
Rabbingerveld
Er wordt veel gewandeld vanuit infocentrum De Wheem in Oud Avereest. Twee gemarkeerde routes gaan over het eeuwenoude kerkenpad richting het bekende kerkvonder, in de regio ook wel bekend als “Bruggetje van Bartje”. Maar op woensdag 19 augustus 2015 moesten wandelaars weer terug om een andere route uit te zoeken.
Wat bleek ? Door de extreem hoge stand van het water in de Reest was het bruggetje alleen met (hoge) laarzen te betreden.Delen van het kerkenpad stonden onder water, het bruggetje kwam net boven de snel stromende water van de beek uit.
Een andere opmerkelijke situatie deed zich voor bij de nieuwe brug over de Reest tussen Rabbinge en Oud-Avereest. Daar kon het vele water niet meer onder de brug door. Nabijgelegen grasland deed dienst als waterberging.
Deze situatie kan heel snel veranderen. Binnen een paar droge dagen wordt er zoveel water afgevoerd, dat je als wandelaar weer kunt lopen waar je wilt.
Natte hooilanden met uitzicht op Den Kaat
Beekdalen stonden vroeger heel vaak blank. Vooral in de winter. ‘s Zomers stond het water in de beek veel lager, vooral als het weken lang niet regende. Steeds vaker zien we een verschuiving in dit beeld. Extreme regenval lijkt niet meer seizoensgebonden. Het kan in de zomer net zo vaak en hard regenen als vroeger in de winter. In de afgelopen weken hadden we (regionaal) last van grote droogte, er kwam een zomerstorm en vorig weekend werden we verrast door een regenperiode die meer dan zestig uur duurde. Plaatselijk viel rond de 100 mm water. Dat is 100 liter water op een vierkante meter!
Water tot aan het erf
Stroomgebied en waterafvoer
Het stroomgebied van de Reest is momenteel 6200 ha groot. Het stroomgebied van een rivier of beek is het gebied dat op die beek of rivier afwatert. Als er 80 mm regenwater naar beneden komt, valt er dus op elke m2 80 liter water. Een ha= 100×100 meter= 10.000 m2. Op een hectare stroomgebied valt dus in een paar dagen tijd 10.000×80 liter = 800.000 liter water. In het gehele gebied moet dan 6200x 800.000 liter regenwater worden afgevoerd. Dat is 4.960.000.000 liter, of te wel bijna 5 miljoen kuub water. Bijna de helft van het stroomgebied watert af op de Reestvervangende Leiding, een waterloop die eind jaren ’60 is gegraven om water in het Reestdal snel te kunnen afvoeren. Deze vaart loopt ten noorden min of meer parallel aan de Reest en watert af in de Hoogeveensche Vaart.
Ondergelopen graslanden bij Den Huizen
De graslanden zijn verzadigd.
Het zal nog wel even duren voordat het meeste water is afgevoerd. De aangrenzende hooilanden, vaak eigendom van de twee provinciale landschappen,blijven nog wel even erg zompig. De bodem is namelijk verzadigd. Dat de Reestlanden in de boven- en middenloop zo nat zijn is opmerkelijk. Ondergelopen land tref je meestal aan in de benedenloop, tussen IJhorst en Meppel. Nu hier dus ook.
Herstelproject Reestdal “Water op Maat”
Afgelopen winter werd het herstelproject Reestdal ”Water op Maat” afgerond. Doel : verdroging van het beekdal tegengaan en realiseren van waterberging. Er werden twee nieuwe knijpstuwen gebouwd (Den Kaat en Rabbinge), de Reest werd op vijf locaties verondiept en er kwamen drempels in de Reest. Het is niet duidelijk of de grote hoeveelheden water in de midden-en bovenloop van het beekdal mede worden veroorzaakt door deze maatregelen. Misschien dat het waterschap Reest en Wieden daar later meer over kan zeggen. De knijpstuwen bleven gewoon open.
Knijpstuw Den Kaat
Knijpstuwen: waarom nu niet dicht?
Volgens berekeningen (voor wat ze waard zijn) zal zich eens in de 25 jaar een situatie voordoen, waarin het noodzakelijk is de knijpstuwen in de middenloop te sluiten om wateroverlast bij Meppel tegen te gaan. Het is jammer, dat het Waterschap in de afgelopen dagen als proefproject niet een van de knijpstuwen heeft gesloten. Gewoon om eens te kijken wat het effect is. Gemiste kans?
Onderstaande video geeft een idee over het natte Reestdal bij Den Kaat op woensdagmiddag 19 augustus 2015
Den Kaat is een van de oudste Reest-erven. Men spreekt ook wel over es-gehucht, maar er zijn mensen die het tweede deel van deze samenstelling te negatief vinden. Het woord gehucht zou plaats moeten maken voor een andere benaming. In ieder geval bestaat Den 
Kaat uit een paar boerderijen, die je passeert bij het wandelen van o.a. De Loop van de Reest.
Bij een van de boerderijen kom je langs een kleurrijke boerentuin met echte ouderwetse boerenplanten. Het zijn vooral de vele soorten dahlia’s die opvallen.
Er zijn bewoners van boerderijen in oude cultuurlandschappen die proberen hun erf zo in te richten, dat het de sfeer uitademt van vroeger. Denk hierbij aan een boomgaard, een meidoornhaag, een bleekveldje, een gebruikerstuin, leilindes, enz. Er is veel voorlichtingsmateriaal over deze materie en er zijn organisaties die bij de inrichting van het boernerf willen adviseren.
