Vliegvlug en straks de wijde wereld in

Jonge ooievaars zijn ‘vliegvlug’ als ze 60-80 dagen oud zijn. Hun donsveren hebben dan plaats gemaakt voor een mooi zwart-wit verenkleed. De veren worden met grote zorg behandeld met vet afkomstig van een klier op de stuit van de vogel. Wanneer de jongen eenmaal kunnen vliegen beginnen ze trekgedrag te vertonen. De laatste decennia overwinteren heel veel jonge ooievaars en steeds meer oudere in Spanje. Meestal vertrekken de jongen ongeveer een twee weken voordat de ouders aan hun lange trektocht beginnen. Grote groepen jonge ooievaars verzamelen zich om samen op trek te gaan.(bron: http://www.delokkerij.nl

Op het ooievaarsnest naast boerderij De Wildenberg staat een jonge ooievaar. Dat het een jong is kun je zien aan de snavel, die is namelijk zwart. Het zwart-witte verenkleed steekt mooi af tegen de strakblauwe lucht. De ouders laten zich niet zien. Een beetje treurig kijkt het jong voor zich uit. Plotseling komt ie tot leven. De grote vleugels wordt uitgeslagen en de vogel begint er mee te fladderen. Heel even raakt de vogel los van het nest. Maar dan is het ook snel weer voorbij en vermaakt het dier zich met het vastpakken van wat takjes en het poetsen van de veren. Komen pa en ma nog ?

Posted in Fauna | Tagged , | Leave a comment

Wat je zou moeten weten over vier landbouwgewassen.

Boekweit in bloei op de es met winterrogge

In dit voorjaar plaatsten vrijwilligers van de natuurwerkgroep de Reest vier infopaneeltjes bij gewassen die de werkgroep op grond van Landschap Overijssel zelf mocht inzaaien. De paneeltjes geven boeiende achtergrondinformatie over winterrogge, spelt, haver en boekweit. Elders op deze website meer info hierover.

Wat weet jij van landbouwgewassen ? Herken je ze op het land? Doe even de PZC gewassenquiz en je weet of je een kenner bent of niet.

spelt

Het is nu zomer. Even een rondje langs de velden: op de Zuidberg staan winterrogge en spelt. Spelt voelt zich niet erg thuis in het Reestdal, het groeit minder dan de winterrogge ernaast, maar het is wel erg leuk om de verschillen tussen deze twee wintergranen te zien.

De haver doet het behoorlijk goed, maar moet nog gaan bloeien. De strook boekweit is een plaatje! Erg mooi en dicht ingezaaid. Nu een en al bloesem. Vlinders en honingbijen dartelen over de es.

infopaneeltje bij strook boekweit

Chaos tussen de winterrogge

De vier stroken vind je langs wandelroutes vanuit De Wheem in Oud-Avereest.

Posted in Akkerbouw, Landbouwgewassen in het Reestdal | Tagged , | Leave a comment

De steenuil houdt van een rommelig erf

Ergens in het Reestdal zit een steenuiltje op een oud en verwaarloosd schuurtje. De boerderij die er ooit stond is afgebroken. Hier en daar ligt nog wat puin. Het gras is hoog, brandnetels en zuring schieten omhoog. Een paar bomen zijn blijven staan. In de nabije omgeving grazen een paar schapen. Aan de rand van het erf staat een grote boom. In de boom hangt een steenuilenkast.

steenuil op de uitkijk

De steenuil is een opportunist

De steenuil zit op de uitkijk. Zijn kop draait voortdurend naar links en naar rechts. Of omhoog. Zo nu en dan gaan zijn ogen even dicht. Even later weer die priemende gele ogen. Steenuilen hebben een gevarieerd menu. Ze eten grote insecten zoals kevers , maar ook muizen, regenwormen, slakken en vogels. Wat ze maar tegenkomen. Erg kieskeurig zijn ze niet. Echte opportunisten zijn het. Kleinschalige landschappen met oude wat rommelige boerenerven leveren veel van dit voedsel. Wat koeien en paarden in een weiland, een oude vervallen schuur, een grote stapel hout, een overhoekje op het erf waar nooit iemand iets mee doet, een oude knotwilg, een houtsingel, het echte steenuilparadijs !

Nestkasten

Veel natuurbeschermingsorganisaties helpen de steenuil bij het vinden van een goede broedplek. Ze plaatsen kasten in een geschikt steenuilenbiotoop. Veel steenuilen in ons land maken er dankbaar gebruik van. De meeste steenuilen zitten in het oosten van Nederland. Op de website van Stone (Steenuilen Overleg Nederland) vind je erg veel info over dit mooie kleine uiltje.

steenuilen kast

Posted in Fauna, kleinschalig landschap | Tagged | Leave a comment

Ook van Gogh hield van kruidenrijke akkers

 

korenbloemen in de winterrogge

Nostalgie

Wandelaars blijven even staan en fietsers stappen af. Een graanakker met daarin het hemelsblauw van talloze korenbloemen, het knalrood van de klaproos en het zacht wit van de kamille. Iedere passant vindt het mooi en geniet er van. Een beetje nostalgisch word je er ook van, want dit soort akkers lijken niet meer te passen in het moderne boerenbedrijf van deze tijd. Bloeiende akkers hebben altijd al een grote aantrekkingskracht gehad. Kijk maar eens naar het werk van Vincent van Gogh. In veel van zijn schilderijen staan

graanakkers centraal. “Korenveld met klaprozen en leeuwerik ” uit 1887 ( of is het een patrijs?) is er een mooi voorbeeld van. Tegenwoordig worden we een beetje weemoedig als we zo’n mooie kruidenrijke akker zien. Bij de grootschalige landbouw moet je niet zijn. De meeste bloemrijke graanakkers vind je in terreinen van natuurbeschermingsorganisaties.

Akkerflora in de winterrogge 

In het Reestdal kun je nu genieten van talloze essen met winterrogge. Dit graan is in oktober gezaaid en wordt straks in juli geoogst. Tussen het rijpende graan bloeit de akkerflora. De drie bovengenoemde kruiden vallen het meest op, maar als je goed kijkt zie je dat er meer soorten te vinden zijn. Langs de randen van de es het gele akkerviooltje en de paars gekleurde  wikke, die zich via de stengel van de rogge omhoog werkt. Ongeveer honderd wilde plantensoorten hebben een grote voorkeur voor akkers en dat is om en nabij 7% van onze inheemse flora.

genieten van akkerflora

Bloemrijke akkers zijn nuttig

 Akkers zijn niet alleen van belang voor planten, ze vormen ook het leefgebied van veel diersoorten. Natuurakkers, zoals bloemrijke akkers ook wel worden genoemd, bieden voedsel en onderdak aan tal van dieren zoals gele kwikstaart, patrijs, grauwe kiekendief, maar ook muizen (die weer voedsel zijn voor roofvogels en uilen) en tal van vlinders en insecten zoals bijen. Ook in de winter, wanneer gewone akkers kaal zijn, bieden natuurakkers voedsel en beschutting aan dieren. Er wordt beweerd, dat bloemrijke akkers door de aanwezigheid van nuttige insecten en spinnen een belangrijke rol kunnen spelen in duurzame plaagbestrijding door ze als een soort bufferzone aan te leggen langs “gewoon”boerenland. Agrariërs hebben dan minder gif nodig om een goede oogst te halen.

En natuurlijk kun je van een natuurakker of een wuivend graanveld dat blauw staat van de korenbloemen ook gewoon in alle rust genieten. Dat deed Vincent van Gogh ook.

Natuurakker bij Oud-Avereest

Posted in Akkerbouw, Fauna, kleinschalig landschap | Tagged , , , | Leave a comment

Nog even en de winterjas is uit…..

Een reegeit vanmorgen gefotografeerd in De Haardennen. Een prachtig sierlijk dier om te zien. Alleen….. de vacht is nog niet wat het moet zijn, het is nog wat “mottig”. De volgende info komt van de website www.reewild.nl

Het ree heeft zomerhaar of winterhaar, men spreekt ook wel van zomerdos en winterdos. In de zomer is de beharing glanzend bruin-rood, met individuele verschillen van oranjerood tot vaalgeel. Zonlicht bleekt de kleur in de loop van de zomer wat. De tekening van de kop kan per individu heel verschillend zijn, vaak zie je een witte vlek boven de zwarte neus, maar deze kan ook geheel ontbreken. Het ene ree heeft een donkere tekening op het voorhoofd en het andere ree weer niet. Hoewel de bonte gezichtskleuren met de leeftijd kunnen vervagen, blijft de basistekening van de kop wel aanwezig. Maar voor een goede leeftijdbeoordeling is de koptekening onbruikbaar. De eerste beharing van reekalveren is bruin met in de lengterichting rijen witte vlekken. In de eerste herfst zijn deze vlekken verdwenen, het haar wordt eenkleurig bruin en gaat daarna over in winterhaar, waarin geen vlekken meer te zien zijn. De beharing in de winter bestaat uit dekharen met daaronder een wollige onderbeharing. Het onderhaar is heel dun en krullend en dient als bescherming tegen de kou. Omdat het pigment van het zomerkleed dan is verdwenen en is ingenomen door lucht, wat een isolerende werking heeft, is het ree naar grijsbruin verkleurd.

In het voorjaar, in maart en april, kunnen reeën er bijzonder “mottig” uitzien. Dan verschijnt namelijk het zomerhaar en valt het winterhaar uit, het eerst bij de kop, op de schoft en aan de onderkant van de hals, rond de spiegel en op de flanken. Daarna verhaart de hals en als laatste de rug. De voorjaarsverharing is klaar tussen mei en begin juni.

Vanaf eind augustus groei het grijze winterhaar door het rode zomerhaar heen, beginnend aan de kop en vervolgens aan de hals en de rest van het lichaam. Het tijdstip van verharen kan variëren, afhankelijk van de weersomstandigheden, leeftijd en gezondheid van het ree. In het algemeen verharen jonge en gezonde reeën eerder dan oude of zieke dieren.

Posted in Fauna | Tagged , , | Leave a comment

Wandelen tussen boekweit,winterrogge en haver

ingezaaide strook boekweit naast winterrogge

Achter de begraafplaats van Oud-Avereest, langs een graspad dat naar Den Westerhuis leidt, liggen een paar oude bolvormige essen. Veel wandelaars kennen dit pad. Landschap Overijssel zaait in oktober deze essen in met winterrogge. In de zomer is het graan prachtig goudgeel en een uitbundige akkerflora doet denken aan andere tijden.

Infopaneeltje boekweit wordt geplaatst

Half mei hebben vrijwilligers van de natuurwerkgroep de Reest in samenwerking met Landschap Overijssel op deze prachtige plek twee stroken ingezaaid met boekweit en haver. De natuurwerkgroep plaatste twee infopaneeltjes. In oktober 2015 werd op de Zuidberg winterrogge en spelt ingezaaid. Ook hier staan twee infopaneeltjes.

Infopaneeltje over haver

Landschap Overijssel en de natuurwerk de Reest willen op deze manier aandacht schenken aan (oude) landbouwgewassen. Geen gek idee in een tijd waarin steeds meer mensen geen flauw benul hebben waar hun voedsel vandaan komt.

 

Lees ook :  - Boekweit

 

Akkerflora met korenbloem en wikke

 

Posted in Akkerbouw | Tagged | Leave a comment

Landschap Overijssel ziet oude landschapselementen verdwijnen

essenstoven kerkenpad voorjaar 2016

Langs het kerkenpad achter de Reestkerk staan hele oude essen. Een aantal is vroeger tot aan de grond afgezet en daarna met meerdere stammen weer uitgelopen. Inmiddels zijn die stammen indrukwekkende bomen geworden. De es is uitgegroeid tot een essenstoof. Eikenstoven zie je vaak in oude hakhoutbosjes. Stoven worden landschapselementen genoemd en het zijn deze onderdelen van het landschap die steeds vaker (illegaal) uit het landschap verdwijnen. Landschap Overijssel maakt zich hier (terecht) grote zorgen over.

Rtv-Oost maakte een reportage.

 

Essenstoven in de winter

Lees ook:

Oude essen langs het kerkenpad 

Robert Pater op de bres voor behoud streekeigen landschap

Posted in Bescherming, kleinschalig landschap, landschapselementen | Tagged , | Leave a comment

De grasmus is dol op braamstruweel

Zenuwachtige vogeltjes zijn het. Stil zitten, ho maar. Grasmussen houden van ondoordringbaar struikgewas. Bramen bijvoorbeeld. Het liefst diedelt dit mooie vogeltje van tak naar tak, van boven naar beneden en weer terug.  Als je bij zo’n braamstruikje blijft staan kun je ze goed volgen, want bang zijn ze niet. Sterker nog, ze zijn nieuwsgierig en laten zich graag bekijken. Om ze te fotograferen moet je wat geluk hebben, want ze zijn watervlug. Zeldzaam zijn ze niet, want het aantal broedparen in ons wordt geschat op rond de 150.000. Dat is best veel voor een vogeltje dat je bijna nooit ziet.

De grasmus heeft een witte oogring en licht gekleurde poten

Grasmus of braamsluiper?

Op de grens van Meeuwenveen en Takkenhoogte is het landschap half open. Er zijn een aantal jaren geleden veel bomen gekapt en er is struweel voor teruggekomen. En dat is nu net het ideale biotoop voor vogeltjes als winterkoning, braamsluiper en grasmus. Braamsluiper en grasmus zijn niet zo makkelijk van elkaar te onderscheiden. Maar als je goed kijkt heeft een grasmus lichtgekleurde poten (de braamsluiper heeft zwarte pootjes) en de grasmus heeft een witte oogring, die veel opvallender is dan die van de braamsluiper.

Struweel op de grens tussen Meeuwenveen en Takkenhoogte

 

Posted in Fauna | Tagged | Leave a comment

50 dagen vogels tellen op Groot Oever

 

Maarten ‘t Hart is een bekend en begenadigd beeldend kunstenaar. Maarten schildert en tekent vooral schuren, boerderijen, woonhuizen, stationsgebouwen, kastelen en kerken. Architectuur is dus een belangrijk thema in zijn werk. Hierbij wordt hij in eerste instantie geïnspireerd door zijn eigen woonomgeving: Drenthe en Overijssel. Maarten woont in het Reestdal, precies op de grens tussen deze twee provincies. Behalve een groot plantenkenner kijkt en luister hij ook graag naar vogels. De vogels in zijn omgeving ( Groot Oever) hadden al lang zijn aandacht, maar om welke soorten gaat het eigenlijk? En welke vogels zie je vaak en welke bijna nooit? En zijn er soorten die steeds minder voorkomen ?  Om deze vragen te beantwoorden startte Maarten een vogeltelling het hele jaar 2015 door. Zo ontstond een boeiend onderzoek, dat Maarten in een verslag vastlegde.

Vijftig  dagen vogels tellen

Hoe werd geteld ?

Je bent vogelliefhebber en je wilt weten hoeveel soorten je in je nabije omgeving op één dag kunt waarnemen. Je zoekt een dag uit met niet teveel wind, maakt “s morgens rond zonsopgang een wandeling en noteert de soorten die je ziet of hoort. ‘s Middags en ‘s avonds leg je nog eens 1 à 2 kilometer af. Daarnaast schrijf je op wat je buiten hoort roepen of zingen. Hetzelfde doe je met soorten die je voorbij ziet vliegen als je tussen de bedrijven door even opkijkt, al of niet geactiveerd door het geluid dat ze maken. Begin 2015 deed ik dit. Ik telde op deze manier 25 soorten. Maar hoe zou het aantal zijn als ik dit op een andere dag nog eens herhaalde? Het idee voor een uitgebreid onderzoek was geboren. In een gebied van ± 1½  x 2 km met als centrum het boom- en struweelrijke terrein rond ons huis plande ik 50 teldagen waarbij steeds dezelfde trajecten in de gaten zouden worden gehouden.

Reest ter hoogte van Groot Oever

Het telgebied

Het gebied waar het omgaat, het buurtschap Groot Oever, tussen IJhorst en Balkbrug, is een voorbeeld van wat je meer in Drenthe en omgeving tegen komt. Voor de (voormalige) boerderijen loopt een strook zompige graslanden, waar doorheen de Reest stroomt. Op de Continue reading

Posted in Fauna | Tagged , , , | Leave a comment

De mezen staan op springen

Het is koud in de nestkast. In een aantal kasten zit een van de oudervogels bovenop de jongen om ze warm te houden. Veel jonge pimpel-en koolmezen houden het bijna niet meer…..ze willen eruit! Misschien vandaag nog, anders morgen. De grote boze wereld wacht op ze. Een klein aantal zal het redden. Gelukkig weten ze het niet…..

De bonte vliegenvangers hebben het nu erg druk. De jongen zijn nog lang niet vliegklaar en hebben elke dag veel voedsel nodig.

Posted in Fauna | Leave a comment